کارگران زیر سایه مشکلات معیشتی مشغول کارند/ از عدم امنیت شغلی تا شغل دوم

اقتصاد کویر؛ هادی نجف زاده – دقایقی مانده است به طلوع آفتاب؛ هوا گرگ و میش است و در پس خیابان های یکی از شهرک های صنعتی کاشان نخستین اشعه های تابش خورشید به چشم می خورد. نور خورشید همانطور که در حال روشنایی بخشی به ساکنین کره زمین است، مستقیم به چشمان ما میخورد و مقداری سرعت ماشین را کم می کند.

مقداری را در خیابان های شهرک پرسه میزنم و پس از مدتی در یکی از خیابان ها چند نفر را میبینیم که از یکی از شرکت های فرش بافی بیرون آمده اند. احتمالا شیفت آنها تغییر پیدا کرده است و قصد عزیمت به خانه را دارند.

سه نفر از آنها پس از خروج از شرکت گعده ای را تشکیل داده و در حال صحبت با هم دیگر هستند که خودم را به آنها می‌رسانم و پس از معرفی از آنها میخواهم درباره مشکلاتی که دارند، صحبت کنند.

حمیدرضا یکی از این کارگران است که زودتر از همه سفره دلش را برای ما باز می کند.
این کارگر کارخانه فرش در گفت و گو با اقتصاد کویر با اشاره به اینکه دارای مدرک فوق لیسانس است و از سر اجبار و بیکاری مجبور شده است که رو به سوی کار در کارخانه فرش بیاورد، اظهار داشت: با مدرک دانشگاهی نتوانستم در جایی مشغول بشوم و به دلیل اینکه ازدواج کرده بودم و برای گذران زندگی به پیشنهاد یکی از دوستان، کار در کارخانه را شروع کردم.

وی با بیان اینکه حقوقش تعریفی ندارد ولی بالاجبار در این شرکت کار می کند، ابراز داشت: کارگران جز ضعیف ترین اقشار جامعه هستند که در بسیاری از مواقع دیده نمی شوند.

این کارگر واحد تولیدی تصریح کرد: سردی و یا گرمی هوا، آلودگی هوا، کرونا و غیره همه باعث می شود که ادارات تعطیل شود ولی کارخانجات حتی در اوج شیوع کرونا هم تعطیل نشد و ما با اعمال شاقه کار میکردیم.

وی با اشاره به اینکه افرادی زیادی در شهرک با تحصیلات عالیه اشتغال دارند، گفت: سهم ما از بازار کار، اشتغال در شرکت فرش و ایستادن پای دستگاهی بود که باید زمینه ای ایجاد میشد که ما افراد تحصیل کرده خودمان تولیدکننده آن دستگاه باشیم ولی چرخ روزگار اینگونه چرخید.

دیگر همکار حمیدرضا ناگهان وسط صحبتهای او پرید و خود را احمد معرفی کرد و دغدغه های خودش را برای ما بیان کرد.

این کارگر شرکت فرش که سابقه او تقریبا دو برابر حمیدرضا در این شرکت است در گفت و گو با اقتصاد کویر اظهار داشت: من غیر از این شرکت، چند جای دیگر هم کار کرده ام. کار در کارخانه به هیچ عنوان برای کارگر امنیت شغلی ندارد و به راحتی کارفرما هر بلایی بخواهد سر کارگر می آورد.

وی با بیان اینکه ابتدای هر سال یک کاغذ را به ما می دهند و ما امضا میکنیم، ابراز داشت: اسم این کاغذ را قرارداد گذاشته اند ولی غیر از اسم و فامیل ما و کد ملی هیچ چیز دیگه در قرارداد نوشته نشده و به صورت کاملا سفید امضا قراردادی را امضا می‌کنیم که خودمان هیچ از آن نمی‌دانیم.

احمد با بیان اینکه اگر این کاغذ را امضا نکنیم عملا نمی توانیم مشغول به کار شویم و باید امضا کنیم، افزود: همکاران دیگر او در دیگر شرکتها هم همین گونه است و عملا هیچ اختیاری در موقع عقد قرارداد ندارند و هرچند میدانیم غیرقانونی است ولی حق هیچ اعتراضی نداریم.

بعد از جدا شدن از این جمع باز هم پرسه ای در شهرک می‌زنیم ببینیم فردی دیگر برای مصاحبه هست یا نه؟

به صورت اتفاقی با مردی میانسال آشنا میشویم که خود را حسابدار یکی از شرکت های صنعتی معرفی میکند.
عباس در گفت و گو با اقتصاد کویر با اشاره به اینکه بازنشسته یکی از ادارات است و به دلیل اینکه دخل و خرجش به هم نمی‌خورد مجبور به کار دوباره شده است، اظهار داشت: زندگی مشکل است، عروس و داماد و نوه در خانه رفت و آمد می کند و یک حقوق بازنشستگی واقعا کفاف زندگی را نمی دهد و ما را مجبور به کار مجدد می کند.

وی با بیان اینکه در زمانی که کارمند اداره بوده در بخش مالی کار کرده و الان به حسابداری مسلط است، ابراز داشت: در حال حاضر در یک شرکت فرش حسابدار است و با این شرایط حقوق حداقلی میگیرد که بهتر از هیچی است.

عباس خاطرنشان کرد: کارگران قشر ضعیف این جامعه هستند که کمتر کسی برای آنها دل می‌سوزاند و متاسفانه اگر کارفرمایی نصیب آنها شود که کمی وجدان نداشته باشد، شرایط را برای آنها سخت تر می کند ولی با این وجود کارگران مجبورا سکوت کنند چراکه اگر بخواهند اعتراض کنند، شغل و منبع درآمد خود را از دست می دهند.

وی با اشاره به قطعی های مکرر برق طی روزهای گذشته گفت: با قطعی برق واحد‌های صنعتی، کارگران به مرخصی اجباری می رفتند در حالیکه بسیاری از آنها معیشت و زندگی آنها حتی به یک روز کار هم گیر بود.

این شهروند خاطرنشان کرد: در همین شرکتی که او کار می کند برخی از کارگران یه دلیل کمبود نقدینگی مجبور هستند حتی بعد از شیفت رو به سوی کارهای پاره وقت و یا عبارتی کار دوم بیاورند که این بسیار غم انگیز است که چرا باید کارگری که بعد از محل کار به استراحت و به امورات منزل بپردازد مجبور است مجددا به کار دوم روی آورد و خود را از حداقل های زندگی محروم کند.

کارگران با اینکه یک جز لاینفک از توسعه اقتصادی و افزایش تولید در هر کشوری هستند ولی عدم رسیدگی به اوضاع معیشتی و اقتصادی آنها می تواند در دراز مدت باعث صدمه به تولید کشور شود.

با وجود اینکه بارها مشکلات و معضلات کارگران بازگو شده‌است ولی متاسفانه همچنان این قشر زحمتکش از حداقل ها هم محروم هستند و به عبارت دیگر مظلومانه در حال کار در میدان نبرد تولید هستند.

عدم امنیت شغلی، عدم پرداخت کامل حقوق و مزایا، عدم اختصاص امکانات رفاهی از جمله دغدغه های بخشی از کارگران بخش تولید است که بیان شده است. البته در این بین کارگران بخش های دیگر همانند کارگران ساختمانی هم با شرایطی حتی بدتر وجود دارد که در گزارش های بعدی به آن خواهیم پرداخت.

گفتنی است اقتصاد کویر با توجه به اهمیت موضوع، پیگیری های لازم بابت احقاق حقوق کارگران را از مسئولین و مراجع ذی صلاح انجام می دهد.